De Britse politicus en schrijver Edward Bulwer-Lytton (1803-1873) schreef een aantal dichtbundels, toneelstukken en romans. Zijn toekomstroman “The coming race” trok de aandacht van theosofen, o.m. Blavatsky en ook van Rudolf Steiner. Het gaat over een toekomstig mensenras dat in het binnenste van de aarde leeft en dat per ongeluk door een Amerikaan wordt ontdekt. Zij maken gebruik van een geheimzinnige energiebron, Vlir, die hen in staat stelt te vliegen en die een genezende werking heeft.
De hoofdpersoon leeft enige tijd onder dit volk, de Vril-ya. Ogenschijnlijk zijn ze gastvrij, maar ze staan hem niet toe terug te keren. Doordat zij het vermogen bezitten om hem indien nodig onmiddellijk te doden voelt hij zich als representant van de minder ontwikkelde bovenaardse mensheid een studieobject en een gevangene. Dankzij een liefdesrelatie weet hij te ontsnappen. Zij geliefde sluit met behulp van Vlir-kracht achter hem definitief de onderaardse gangen naar het aardoppervlak.
De Vlir-ya hoeven nauwelijks te werken omdat alle fysieke arbeid met door Vlir gedreven machines wordt verricht. Zij verrichten bij toerbeurt bestuurlijke taken en houden zich voornamelijk bezig met kunsten en wetenschap. Er zijn ook andere onderaardse volken. Met sommige, die ook Vlir benutten, leven zij in vriendschap. Andere zijn hen vijandig.
H.P. Blavatsky noemt in de Geheime Leer Vlir in relatie met Keely [1]. Rudolf Steiner nam het zeer serieus. Hij vroeg Guenther Wachsmuth een vertaling te verzorgen: Vril, oder eine Menschheit der Zukunft en verzorgde zelf een schets voor de voorkant. Steiner, aldus Wachsmuth [3], kwalificeerde het boek zowel als een herinnering aan Atlantis, als een schets van toekomstige mogelijkheden van de ethertechnologie. Occultisten en onderzoekers van vrije energie refereren vaak naar Vril, zie de vele pagina’s die Paymans in zijn boek over Keely aan Vril en Bulwer-Lytton wijdt.
[1] H.P. Blavatsky, De Geheime Leer, Theosophical University Press, Den Haag, 2008 (oorspr. 1888), blz. 621.
[2] G. Wachsmuth, Die ätherischen Bildekräfte in Kosmos, Erde und Mensch, Der Kommende Tag Stuttgart 1924.
[3] T. Paymans, Free energy pioneer: John Worrell Keely, Adventures Unlimited Press, 2004.
