Rudolf Steiner is eind september 1917 in Dornach teruggekeerd van een verblijf van een half jaar in Berlijn. Hij heeft vergeefs geprobeerd om bij politici belangstelling voor de driegeleding te wekken. Daarnaast heeft hij voordrachten gehouden en aan “Von Seelenrätseln” (GA 21) gewerkt. Teruggekeerd begint hij direct aan een reeks van 14 voordrachten over de Stürz der Geister der Finsternis (GA 177), de val van de Geesten der Duisternis (GdD). Tegelijk werkt hij aan de Ahriman figuur in de mensheidsrepresentant.
In alle voordrachten klinkt zijn ernst door m.b.t. de gebeurtenissen en vooral de spirituele achtergrond van de eerste wereldoorlog. Hieronder volgt een samenvatting van de cyclus, met een nadruk op de voordracht van 14 oktober 1917. Deze beschrijft de essentie van de val van de GdD.
De wereldoorlog toont dat het materialisme sterker is dan het spirituele bewustzijn. Ahriman wil toeslaan. Ons bewustzijn moet groeien en ons redden. We moeten wakker worden. Het materialisme chaotiseert, de geestelijke wereld heeft geen moraliteit (want daar is geen vrijheid). De Christusimpuls moet deze brengen. De slaap brengt wijsheid maar moraliseert niet. Wij moeten de actuele werkelijkheid gaan begrijpen en ons niet verliezen in illusies (bijv. het aards paradijs). Belangrijk is een algemene belangstelling om de gebeurtenissen in de wereld te begrijpen. Hiertoe moeten ether- en astraal worden losgemaakt.
De elementenwezens van geboorte en dood zijn Ahriman’s helpers. Wij willen ze niet zien, maar wij moeten bereid zijn de verschrikkingen van de wereld te aanschouwen en te beleven. Het is een ijzeren noodzakelijkheid dat wij dood en geboorte op alle manieren meemaken en ons daaraan ontwikkelen. Het zijn opbouwende en afbrekende krachten, als bij een slinger. Onze fysieke ontwikkeling had zijn hoogtepunt in Atlantis, herhaald in de Griekse tijd. Ziel en geest moeten nu ontwaken, maar dat wordt tegengewerkt, bijvoorbeeld via de afschaffing van de geest (869). In de toekomst zal het geloof aan een geestelijke wereld als een ziekte worden beschouwd. Ons aardse intellect ziet alleen de lijken van de het levende denken en houdt dat voor de werkelijkheid. Omgang met de geestelijke wereld is nu veel subtieler dan vroeger. Wij moeten het besef van een geestelijke werkelijkheid versterken, in de eerste plaats via de opvoeding.
Zonder geestelijk inzicht is de werkelijkheid leeg. Abstract denken is dood en vult de werkelijkheid niet. Dit leidt tot oorlog. We moeten niet teruggrijpen op het oude maar het nieuwe ontwikkelen. Het westen kijkt naar het verleden met een nadruk op geboorte en afstamming. Het oosten is gefocusseerd op een toekomst die er nog niet is. We moeten in het ‘nu’ ontwaken, in de werkelijkheid. Wat is de werkelijkheid? Tussen 1841 en 1879 werden de Geesten der Duisternis (GdD), de achtergebleven engelen uit de geestelijke wereld verwijderd. Zij zijn nu op aarde. De oorsprong van WOI ligt niet in 1914 maar in 1845, gespiegeld t.o.v. 1879. Gebeurtenissen op aarde na 1879 spiegelen de strijd daarvoor.
Het huidige jaar 1917 spiegelt 1841, het begin van de strijd. Geborenen tussen 1840-45 maken een bijzondere ontwikkeling mee. Ze hebben voor hun geboorte de GdD in de geestelijke wereld gezien en zien ze daarna aankomen op aarde. Gevolg van de val van de GdD is dat er nu Ahriman persoonlijk wordt ervaren. Voor 1879 werkte Ahriman meer in algemene zin. Er ontstaat nu het gevaar van een volledig materiële ontwikkeling, van volledig vleselijke incarnaties zonder een besef van de geest. Wij moeten de geestelijke achtergronden blijven zien. Het gaat er niet om treinen, telefoon of de natuurwetenschappen te vermijden. Wij moeten met elkaar over de geest leren spreken en bijvoorbeeld de geestelijke impulsen van dichters, of initiatiefnemers als oprichters van een krant begrijpen.
Waar wonen de Ahrimaanse geesten nu ze op aarde zijn? In het denken, willen, voelen! Echter, het denken neemt het voortouw. Voelen, en vooral willen zijn trager. Mensen leven gedachteloos, en praten niet met elkaar over de geestelijke wereld, hebben angst voor de geest, verbieden deze zelfs (RK Index). Natuurwetenschappen mogen niet aan Ahriman worden overgelaten!! Ze beschrijven dood en verstarring, wat daarbuiten ligt is de geest. De zintuiglijke wereld is maja! Besef van de geest is een verterend vuur voor Ahriman. De juiste opvoeding is noodzakelijk. Vermogens, geheimen en raadsels uit de jeugd moeten bewaard blijven. Natuur beleven, verhalen over planten en dieren kunnen een vruchtbare bodem zijn voor de volwassene die de geest zoekt. Pogingen tot heldere verklaringen en vooral scherpe definities zijn funest. Ahrimaanse engelen verleiden ons tot materiele zaken, zodat Ahriman baas over ons innerlijk kan worden.
De GdD leefden al op aarde sinds Atlantis en wilden de mensen individualiseren. Geesten van het Licht (GvhL) werkten dit tegen, en legden de nadruk op erfelijke stromen, bloedverwantschap en volkeren. Hierdoor voorkwamen zij, tot 1879, een te snelle individualisering. De laatste GdD kwamen toen op aarde. Sindsdien werken juist de GvhL aan de individualisering (de ontwikkeling van bewustzijn van de geestelijke oorsprong) en leggen de laatst aangekomen GdD de nadruk op bloedverwantschap, de werking van de oorspronkelijke GdD (die al veel eerder op aarde waren) is vrijwel uitgedoofd.
Door de GdD wordt de mensheid slimmer en materialistischer. Had Ahriman de slag niet verloren dan zou bijvoorbeeld het spiritisme een grote vlucht hebben genomen. Nu kunnen wij aan een gezond bewustzijn van de geestelijke wereld werken als tegenwicht van het materialisme. Het materialisme zal proberen dit te voorkomen door een dergelijk bewustzijn fysiek te bestrijden. In de toekomst zal er bijvoorbeeld een ‘medicijn’ (gif) ontwikkeld worden dat dit laatste onmogelijk probeert te maken.
Aartsengelen trekken zich sinds 1413 terug uit het bloed en laten dit over aan de engelen. De GdD zijn uit het zenuwstelsel verwijderd waarin zij daarvoor werkten en zijn nu ook in het bloed. Daar strijden zij, op aarde, met de GvhL. Zij doen een aanval op ons verstand, ons intellect. Emoties en de wil hebben ze nog niet bereikt.
De aarde is nu het strijdtoneel en is niet meer slechts een afbeelding van een strijd in de geestelijke wereld.
De cyclus is voor een deel in het Nederlands vertaald, vanaf de 9e voordracht, die van 14 oktober. Deze vertaling bevat een interessant nawoord van Frans Lutters.
