(Dit is een tweede versie van een eerder verschenen bericht).
Op 24 juli 2024 overleed Hans Dieter Appenrodt. Ooit kocht ik een schilderij van hem. Het bevat een aantal karakteristieke elementen die mij intrigeren en die vaak in zijn werk terugkeren. Niet lang voor zijn dood had ik, n.a.v. zijn expositie in het Vreedehuis, nog een kort gesprek met hem hierover. Wat betekenen ze voor hem? Zoals te verwachten liet hij dit in het midden. Hij laat het aan de toeschouwer over. Zie ook een interview n.a.v. een expositie in het van Dam Huis in Haarlem.
Niet lang na dit gesprekje las ik een voordracht van Rudolf Steiner over de dimensies van de verschillende werelden die hij onderscheidt. Onze fysieke wereld wereld hier op aarde ervaren we als drie-dimensionaal. Mensen, dieren, objecten kunnen naast elkaar bestaan, maar hebben ook een eigen binnenwereld. Zo’n binnenwereld heeft een eigenheid, maar kan worden betreden via meerdere in- en uitgangen. Wat we ervan zien echter is uiteindelijk altijd een twee-dimensionaal oppervlak. De voor vormen verantwoordelijke etherwereld is twee-dimensionaa.l. De astrale wereld, die de grondslag vormt voor het innerlijk beleven, heeft een tijdskarakter en is een-dimensionaal. In de de geestelijke wereld tenslotte doordringen alle wezens elkaar. Er is geen voor en na, geen binnen en buiten, geen verder weg en dichterbij. Alles is in principe direct bereikbaar. Deze wereld is nul-dimensionaal.
Na afloop van het afscheid en de herdenking van Hans Dieter bekeek ik thuis nog een uitvoeriger het schilderij, De volgende ochtend keek ik opnieuw, een ineens drong het tot mij door. Er zijn enige geometrische gevormde vlakken die een zwak voor en achter suggereren. In de verte staan een paar menselijke figuren, op weg naar een grote ruimte. Hier zie ik een etherwereld die een ruimte opbouwt. De mij altijd heftig intrigerende losse lijnen, doen hier en daar een poging om samen een een vlak te vormen. Zijn dit verwijzingen naar de astrale wereld? Sommige losse, geïsoleerde lijnen lijken hun oorsprong te vinden in wolkige formaties. Tja, hoe schilder je een nul-dimensionale ruimte? De wolken hebben geen duidelijke vorm en. met enkele uitzonderingen mogen ze elkaar vrijelijk doordringen. Plotseling zie ik ook in de wolken enkele kruisjes waarvan het middelpunt ontbreekt, maar dat op deze wijze wel wordt opgeroepen.
Hans Dieter schetst voor mij duidelijk hoe de geestelijke wereld achtereenvolgens de astrale wereld, de etherwereld en de fysieke wereld creëert. Hoe zou dit schilderij heten? Het moet toch beslist iets als De Schepping zijn? Ik haal het van de muur en kijk achterop. Het heet De Tuin. Bescheiden wordt inderdaad naar iets groots verwezen dat ik er in mocht zien.
