Hierbij een werkvertaling (dank aan Google Translate) van een fragment van een voordracht van Rudolf Steiner.
GA 93 De Tempellegende en de Gouden Legende, 16 december 1904
Het atoom is bevroren elektriciteit. Elektriciteit is de omgestulpte gedachte. De techniek kan zich moreel ontwikkelen door de vrijmetselarij.
De laatste keer las ik u voor uit een toespraak van de Britse premier Balfour. De aandacht is al gevestigd op het feit dat bepaalde dingen tegenwoordig fysieke waarheden zijn die oude occulte kennis zijn. Als u Blavatsky’s De Geheime Leer leest, zult u daar een passage over elektriciteit vinden die letterlijk hetzelfde zegt als waar natuurkundigen nu geleidelijk aan toe komen. Maar wat je vindt is slechts een glimp van wat het is. Het is het fysieke atoom. Tot vier of vijf jaar geleden werd dit verkeerd begrepen door alle externe – niet occulte – wetenschap. Men dacht dat het een ruimtevullende massa was. Vandaag begint men dit fysieke atoom te herkennen voor wat het werkelijk is. Het is gebleken dat dit tegenover de kracht van elektriciteit staat als een klomp ijs tegenover het water waaruit het is bevroren. Als je je voorstelt dat water bevriest tot ijs, dan is ijs ook water. En dus is het fysieke atoom niets anders dan bevroren elektriciteit. Als je dit volledig begrijpt, en als je de uitspraken in alle wetenschappelijke geschriften over het atoom tot een paar jaar geleden doorneemt en ze niet al te letterlijk neemt (?, “sie für Blech ansehen”), krijg je ongeveer het juiste idee. Pas sinds deze korte tijd heeft de natuurkunde zich een idee kunnen vormen van wat het fysieke atoom is. Het is als een klomp ijs voor de hoeveelheid water waaruit het is bevroren. Het fysieke atoom is gecondenseerde elektriciteit. Ik beschouw de toespraak van Balfour als iets heel belangrijks.
Het is… [ontbreekt] iets dat al bestaat sinds het jaar 1875 [1879?]. Het feit is al duizenden jaren bekend bij occultisten. Nu begint men te begrijpen dat het fysieke atoom gecondenseerde elektriciteit is. Maar er is een tweede probleem: weten wat elektriciteit zelf is. Dit is nog onbekend. Er is één ding dat ze niet weten: waar ze de essentie van elektriciteit moeten zoeken. Deze essentie van elektriciteit kan door geen enkel extern experiment of externe intuïtie worden gevonden. Het geheim dat zal worden ontdekt, is dat elektriciteit precies hetzelfde is – als men weet hoe te observeren vanuit een ander perspectief – wat menselijk denken is. Menselijk denken is hetzelfde wezen als elektriciteit: het eerste van binnenuit gezien, het laatste van buitenaf.
Wie nu weet wat elektriciteit is, weet dat er iets in leeft dat, in bevroren vorm, het atoom vormt. Hier heb je de brug van het menselijke denken naar het atoom. Je leert de bouwstenen van de fysieke wereld kennen, het zijn kleine verdichte monaden, verdichte elektriciteit. Op het moment dat mensen deze meest elementaire occulte waarheid van denken, elektriciteit en atomen hebben herkend, zullen ze iets herkennen dat uiterst belangrijk zal zijn voor de toekomst en voor het hele zesde na-Atlantische cultuurperiode. Je zult in staat zijn om met de atomen te bouwen door de kracht van het denken.
Dit zal de spirituele stroom zijn die terug moet worden gegoten in de vormen die millennia lang door de occultisten zijn gecreëerd. Maar omdat de mensheid een verstandelijke ontwikkeling heeft moeten doormaken en van het eigenlijke innerlijke werk heeft moeten afzien, zijn het schillen geworden, maar vormen gebleven, en de juiste kennis zal erin moeten worden gegoten.
De occulte onderzoeker verkrijgt de waarheid van de ene kant, de fysieke onderzoeker van de andere kant. Zoals kunst van het metselen zich ontwikkelde uit het metselwerk voor de bouw van kathedralen en tempels, zo zal men in de toekomst moeten bouwen met de kleinste bouwstenen, met gecondenseerde hoeveelheden elektriciteit. Hiervoor is nieuw metselwerk nodig. Dan kan de industrie niet meer functioneren zoals nu. Het zal zo chaotisch worden en kan alleen maar toewerken naar pure strijd om het bestaan totdat je het weet. . . [ontbreekt]. Dan zou het mogelijk zijn dat er in Berlijn iemand in een kar door de stad kan rijden, terwijl de ramp die hij vanuit Berlijn veroorzaakte zich in Moskou afspeelt. En niemand zou enig idee hebben dat deze persoon het heeft veroorzaakt. Draadloze telegrafie is daar een begin van. Wat ik heb gezegd is toekomst. Er zijn slechts twee mogelijkheden: Ofwel gaat het chaotisch verder, zoals de industrie en technologie tot nu toe hebben gedaan. Dan leidt dat tot groot onheil door degene die in het bezit is van deze vermogens, of het wordt gegoten in de morele vorm van de vrijmetselarij.*
Rudolf Steiner, 16 december 1904
*Deze laatste zin staat als volgt in de aantekeningen van Marie Steiner-von Sivers: “Deze dingen gaan ofwel chaotisch door, zoals industrie en technologie tot nu toe hebben gedaan, of harmonieus, zoals het doel van de vrijmetselarij is. Dan is de hoogste ontwikkeling bereikt.”
Zie ook enkele gerelateerde notities:
